1 beoordeling voor De Wormshoef

1. 

   5 van 5

   JN Kingma Postma – 18 juni 2024

   Recensie van:
   De Wormshoef
   Waar helden zwegen
   SD-Ausenstelle 1944-1945
   Auteur:
   Henrico Hendriksen
   schreef dit boek als een eerbetoon aan de mensen die in de Wormshoef gevangen zaten omdat ze in opstand kwamen tegen de bezetter. Omdat elke naam telt…
   Wijze van lezen:
   Recensie-exemplaar ontvangen van de auteur zelf in ruil voor mijn recensie.
   Uitgeverij: Nabij Producties
   Genre: non fictie Tweede wereldoorlog
   Cover en flaptekst:
   Een zwart wit foto van een gebouw met meerdere daken een in torentjes vorm. Ik ben benieuwd wat deze foto met het boek te maken heeft.
   Indrukwekkend verhaal op de achterkant.
   Mooie tekst:
   Is dit geschied in uwe dagen. Of ook in de dagen uwer vaderen? Vertelt uwen kinderen daarvan en laat het uwe kinderen hunnen kinderen vertellen, en derzelver kinderen aan een volgend geslacht.
   Joël 1 vers 2 en 3
   Tekst op het Mausoleum in Ede.
   Het verhaal:
   Van eind oktober 1944 tot half april 1945 was in ‘Villa de Wormshoef’ in Lunteren de beruchte SD (Sicherheitsdienst) gevestigd. Zij had in de villa een zogenaamde ‘Aussenstelle’, een buitenpost en noodgevangenis. Samen met de Landwacht was de SD verantwoordelijk voor verschrikkelijke martelpraktijken en mishandelingen tijdens de verhoren van honderden verzetsstrijders. Slechts een enkele gevangene slaagde erin te ontsnappen, een aantal heeft de oorlog niet overleefd. Anderen zijn vrijgelaten of weggevoerd naar verschillende concentratiekampen en gevangenissen.
   In dit boek worden de gebeurtenissen die te maken hebben met de Wormshoef als een dagboek beschreven: de arrestaties, de verhoren, de ontsnappingen en de fusillades, waarbij alle rauwe feiten worden benoemd. Maar ook de mooie momenten van strijdlustigheid en saamhorigheid worden beschreven. Zo ontstaat een compleet beeld van de gebeurtenissen in deze periode en van de heldenmoed van de verzetshelden die er gevangen zaten.
   Mijn leesbeleving:
   Eerst dacht ik wat een staccato opsomming van namen. Maar dan raakt het je toch in de ziel. Omdat de woorden die je leest in je hart slaan als het ratelende vuur van een mitrailleur. Iedere opsomming van namen is belangrijk. De helden in dit boek krijgen hun gezicht en hun levensverhaal terug. We lezen van hun vaderlandse heldendaden en van de smerige, oneerlijke, sadistische en hartverscheurende manieren om hen te laten praten in de vele verhoren. Om vervolgens deze helden voor eeuwig te laten zwijgen. Of ze veroordelen tot nog meer mensonterende folteringen door ze een treinreis op te dringen die een enkele reis naar de hel op aarde betekende.
   Het boek is met data, informerende voetnoten en foto’s een waardevol verslag van De Tweede Wereldoorlog geworden. Je leert veel nieuwe historische feiten over de strijd rondom Ede. Fascinerend en indringend. Dit verhaal gaat onderhuids en gaat daar niet weg totdat je de laatste bladzijde gelezen hebt.
   De schrijfstijl is beeldend waardoor ik het idee kreeg dat ik alle hoeken en gaten van De Wormshoef heb leren kennen. Tevens kon ik de ongelooflijke doods angst, de vlammende pijn, de vernederingen, de mishandelingen levendig voelen.
   Maar ook de dappere volharding van de helden om niet te breken. Om de folteraars niet hun geest te laten breken maar enkel hun lichaam. Ik vind dit een uitgebreid en zorgvuldig gedocumenteerd verhaal. Ook wat er met de vijanden gebeurde (of helaas niet) na de oorlog. De zeer verdrietige lijsten met de namen van arrestanten. Dat gaf mij een koud gevoel om mijn hart om de zeer tastbare lijdensweg te lezen. Maar voor nabestaanden is dit zeer waardevol.
   Mijn mening:
   Ik geef 5 sterren
   De bronvermelding is uitgebreid. Het slotwoord van de auteur is indrukwekkend. Met name dit gedeelte:
   Pagina 171 gedeelte:
   Het verblijf van de SD in Lunteren viel samen met de hongerwinter van 1944. Diefstallen om te overleven werden plunderingen genoemd en plunderaars werden opgesloten en later zelfs ter plekke doodgeschoten. Mensen werden gevangengenomen om hun geloof of omdat ze betrokken waren bij illegale slacht om onderduikers te kunnen voeden. Ook de onderduikers zelf werden opgepakt. Dit waren oud-militairen, politieagenten, maar vaak ook jonge mannen die aan de Arbeitseinsatz wilden ontkomen. De helden die hen onderdak gaven, koeriersters en vele andere verzetshelden werden gearresteerd en naar de Wormshoef gebracht. Vastgezet omdat ze hun vrijheid niet wilden opgeven voor het nazibewind, gemarteld omdat ze hun medemens beschermden tegen de fascistische vijand of vermoord omdat ze vochten voor hun eigen vrijheid en die van hun medemens. Hoe meer je beseft wat er zich in deze periode heeft afgespeeld, hoe meer je beseft hoe de wereld er ineens heel anders uit kan komen te zien. Het is dan ook verschrikkelijk om te zien hoe neofascistische en ronduit racistische partijen op dit moment vrij spel lijken te hebben op dezelfde manier als de NSB het volk te bespelen met als doel de samenleving te ontwrichten. De Tweede Wereldoorlog heeft laten zien waar dit allemaal toe kan leiden en alleen samen kunnen we dit voorkomen; door op te staan tegen racisme, discriminatie en uitsluiting en door op te komen voor gelijkheid en vrijheid. Mag ik je daarom vragen daarom het verhaal van de helden die in de Wormshoef zwegen door te vertellen?