Nooit meer naar huis

€12,50

Op twaalfjarige leeftijd wordt John Blom met zijn vader gevangen genomen door de Duitsers. In de Hollandsche Schouwburg wachten zij hun deportatie af. Zijn vader instrueert John te vluchten als de kinderen de weg oversteken naar het kinderdagverblijf tegenover de Hollandsche Schouwburg. Hij knijpt er tussenuit en duikt onder. Hij zal zijn vader, moeder en oudere broer nooit meer terug zien. Nooit meer naar huis is het relaas van een ontheemde jongen die snel volwassen moet worden. John Blom sluit niet af met de bevrijding, want de emotionele schade van de genocide en de moord op zijn voltallige familie laat diepe sporen na in het kwetsbare bestaan van John. Het duurt bijna zijn gehele leven om in het reine te komen met de leegte die massale Jodenmoord heeft aangericht.

Twee ‘kinderen’ na de Hollandse Schouwburg
Recensie door Marcel Wichgers van JaGDaF

Nooit meer naar huis. Onder deze titel schreef John Blom (Amsterdam, 1930) een uiterst leesbaar boek over zijn leven voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.
Blom overleefde als enige van het Joodse gezin de oorlog. Maar zijn oorlogservaringen lieten lange tijd pijnlijke sporen na. Zijn korte verblijf in de Hollandse Schouwburg in Amsterdam, een verzamelplaats voor gedeporteerde Joden, was een soort scharnierpunt in die oorlogservaringen.
Bep Koster (Rotterdam, 1933), voorzitter van de Joodse Gemeente Groningen, verbleef ook in de Schuwburg, zij het wat langer. Koster las onlangs het boek van Blom en raakte er diep van onder de indruk. (…..)
Bep Koster over Nooit meer naar huis: “In het verleden las ik over de oorlog wel eens historische boeken. Maar die zeiden met niet zoveel: ik had het immers allemaal zelf meegemaakt. Dit boek is heel anders. Het beschrijft ongekunsteld en recht uit het hart precies de sfeer tijdens en na de oorlog zoals ik die ook als kind van ongeveer dezelfde leeftijd ervaren heb. Het beschrijft sober en duidelijk het teruggetrokken, eenzame leven van ons – kinderen in de onderduik – in de oorlog: het jezelf wegcijferen, aanpassen en onzichtbaar blijven. Het boek heeft me geëmotioneerd omdat ik deze gevoelens zelf nooit zo onder woorden heb kunnen brengen.”
“Het verschil tussen de beleving van Blom en die van mij is dat hij na de oorlog – ogenschijnlijk – veel meer met zichzelf in de knoop heeft gezeten dan ik. Ik heb mijn negatieve ervaringen wellicht beter kunnen rationaliseren. Bovendien had ik door de zorg om mijn moeder en later voor mijn gezin nauwelijks de tijd om aan eventuele problemen toe te komen.”

John Blom. Nooit meer naar huis. Mijn ontsnapping uit de Hollandsche Schouwburg.
Recensie door KS van De Stem van het Boek

Op twaalfjarige leeftijd wordt John Blom met zijn vader opgepakt en in de Hollandsche Schouwburg opgesloten. Zijn vader geeft hem aanwijzingen hoe te ontsnappen en hij komt in de onderduik. Zijn vader, moeder en oudere broer overleven de Sjoa niet, hij wel. Na de oorlog moet hij zelf zijn leven opbouwen, want met de tante aan wie de voorgdij over hem is toegeweaen, heeft hij een slechte verhouding. Het lukt hem wonderwel om in de psychologische hulpverlening carrière te maken, maar hij leeft in twee werelden: ‘die van thuis vroeger en die van na de oorlog’. Hij kan het verleden niet verwerken, hij heeft problemen met zijn Joodse identiteit en heeft een antihouding tegenover de Joodse godsdienst. In dit eerlijk geschreven boek bespreekt hij niet alleen zijn oorlogservaringen maar ook zijn leven na de oorlog: hoe kon hij de kloof tussen het verleden en heden overbruggen? In elk geval niet door de hulp van de Nederlandse belastingdienst die een aanslagbiljet stuurde voor de inkomstenbelasting die Johns vader nog schuldig zou zijn. De Joden werden in het bevrijde Nederland niet langer gediscrimineerd – zij mochten belasting betalen als iedereen, ook over de tijd dat dezelfde Nederlandse overheid hen overleverde in de handen van hun vijanden.

Nooit meer naar huis. Mijn ontsnapping uit de Hollandse Schouwburg
Recensie door Nelleke Vermeer van Nederlands Dagblad

Kort en duidelijk beschrijft John Blom de dramatische gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor hemzelf en zijn Joodse familie. Zijn ouders en broer worden vergast, hijzelf kon al bij de gevangenneming in 1943 ontsnappen. Hij ontvluchtte Amsterdam en na een spannende zwwerftocht bereikte hij een onderduikadres in Limburg, waar hij een jaar doorbracht. Toen het gevaarlijk werd, ging hij door naar een ander adres. Men was goed voor hem, maar dat nam niet weg dat hij zwaar getraumatiseerd uit de oorlog kwam. In de jaren vijftig kreeg hij last van depressies. Een vijf jaar durendce psychoanalyse bracht geen soelaas: de oorlog bleef in deze therapie nagenoeg onbesproken. Toch gaf zijn contact met de analyticus hem een duw in de goede richting: hij kreeg nét voldoende zelfvertrouwen om zich aan te melden voor een studie sociale psychologie en vervolgens een postdoctorale opleiding tot psychoteherapeut. In dit boek vertelt hij over zijn worstelingen mt het verleden en de doorwerking daarvan in zijn huwelijks- en gezinsleven.