Leerdicht over de natuur

€24,90

Ruim tweeduizend jaar geleden schreef Titus Lucretius Caro het leerdicht De Rerum Natura, Over de Natuur van de Dingen, waarmee hij de filosofie van de Griekse wijsgeer Epicurus onder de aandacht van het Romeinse publiek wilde brengen. Rome werd in die dagen verscheurd door burgeroorlogen, corruptie en schandalen en de bevolking snakte naar vrede en vriendschap. Dat was nu precies wat de filosofie van Epicurus bood: vrij van angst voor de goden, vrij van angst voor de dood, met vrienden onder elkaar in vrede discussiëren en de geheimen van de natuur ontraadselen. Door alles te weten kan de angst voor het onbekende overwonnen worden en kunnen de goden die geweld, oorlog en bijgeloof in de hand werken, buiten spel worden gezet.

In circa zeveneneenhalf duizend dichtregels, verdeeld over zes hoofdstukken, ontvouwt Lucretius de fascinerende wereld van de atomen en de onmetelijke leegte, vertelt hij over onszelf, onze geest, onze ziel en zintuigen, geeft seksuele voorlichting en eindigt met het ontstaan en het reilen en zeilen van de wereld waarin we leven. Op rationele wijze legt hij de wondere verschijnselen in de hemel en op aarde uit. De lezer raakt ontroerd, gefascineerd, geamuseerd en staat versteld. Het is opvallend dat de problemen die Lucretius aansnijdt nog zo verbijsterend actueel zijn.

Inhoud

Inleiding
De Rerum Natura, Leerdicht over de Natuur 7

Boek I Onsplitsbare deeltjes en onmetelijke ruimte 25
Inleiding – Leer van de atomen – Kritiek op de
theorieën van andere wijsgeren – De oneindigheid
van het universum

Boek II Beweging en vormen van atomen 58
Inleiding – De beweging van atomen – De vormen
van atomen – Atomen hebben geen secundaire
eigenschappen – Opkomst en ondergang van onze
wereld

Boek III Ziel en geest 92
Inleiding – Aard en structuur van de geest en de
ziel – Het bewijs dat de geest en de ziel sterfelijk
zijn – Triomf over de dood

Boek IV Zintuigen en gevoelens 124
Inleiding – Schijnbeelden – Waarnemen en
verwerken – Enkele vitale functies van het lichaam
– De gevaren van sex en liefde

Boek V Het ontstaan van de wereld 161
Inleiding – De vorming van onze wereld –
De hemellichamen – Het leven op aarde

Boek VI Natuurverschijnselen 203
Inleiding – Natuurverschijnselen aan de hemel –
Natuurverschijnselen op aarde – Plagen

Noten 240
Geraadpleegde literatuur 269

Filosofie Magazine
Recensie door Frank en Maarten Meester

“Weinig wetenschappers en filosofen gebruiken nog de vorm van het leerdicht. Maar in de oudheid was de taal van de muze de taal van de waarheid. Het leerdicht over de natuur is het enige werk dat bekend is van Lucretius.
[…]
De dichter geeft […] een uitleg van het werk van zijn Griekse voorganger, de wijsgeer Epicurus.”

Nederlands Dagblad
Recensie door Nelleke Vermeer

“De recent verschenen vertaling van de juriste Marguerite Prakke is helder en toegankelijk.”