‘Het is thans zeer briljant’

€29,00

Rond 1800 voltrok zich de overgang van Verenigde Republiek, Bataafse tijd naar het koninkrijk Nederland. Zwolle en andere steden veranderden van zelfstandige stadsrepublieken in ondergeschikte gemeentes. Onder het absolutistische bewind van Lodewijk Napoleon, Napoleon en Willem I verbleekten de patriottistische plannen tot verbetering van de lokale democratie. Maar het openbare leven floreerde: ‘men hoort haast niets, als van bals, concerten, musiekpartijen, soupees, diners, collationes, in één woord, partij op partij’. Jean Streng schetst een vrolijk beeld van het culturele leven in Zwolle.

In een tableau de la troupe worden enkele meer of minder talentvolle Zwollenaars gepresenteerd die zich naast hun beroep met de literaire en beeldende kunst bezighielden. Daarna beschrijft Streng de nieuwe vormen van gezelligheid: ‘het leerzaam gezelschap van braave Vrinden’ die ‘naarstigheid [deed] opwakkeren, de Kunsten bloeyen, de Wetenschappen aanwassen’. De sociëteiten, het Zwolse departement van de Oeconomische Tak, de vrijmetselarij, de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen, de literaire genootschappen en leesgezelschappen en de vereniging Odeon waren besloten mannenbolwerken. Aan het openbare leven namen ook vrouwen volop deel.

De ernst des levens wordt aan de orde gesteld in thema’s als sentimentalisme, het streven naar volmaaktheid, huwelijk en gezin, de vrouw, de politieke en sociale orde, begraven en begraafplaatsen, natuur en religie, landschapsschilderingen en het buitenleven. De monumenten die in deze tijd werden opgericht – van papier, marmer en gietijzer – laten zien wie de Zwollenaars belangrijk vonden. Onder hen niet alleen vaderlandse helden, maar ook de belangrijkste Zwolse dichter Rhijnvis Feith. Tot slot besteedt Streng kort aandacht aan de vraag wat Zwollenaars hebben bijgedragen aan de Nederlandse cultuur en omgekeerd in hoeverre Zwolle ontvankelijk was voor de cultuur van elders.