Brieven aan mijn moeder

€28,50

Van juni 1940 tot oktober 1943 schreef de jonge Duits-Joodse vluchteling Ernst Cosmann, die Erco werd genoemd, vanuit Gelderland, en later vanuit doorgangskamp Westerbork, 109 brieven aan zijn verloofde Ilse Birnbaum, die met haar ouders uit Berlijn naar Amsterdam was gevlucht. Die vaak aangrijpende correspondentie vormt de kern van het boek, geschreven door Chaja Ravinsky-Mandelbaum, de dochter van Ilse.

Erco werd vermoord in Auschwitz, slechts 23 jaar oud. Ilse overleefde in de illegaliteit en was betrokken bij de verzetsgroep van Joop Westerweel. Na de oorlog emigreerde zij naar Palestina, waar haar dochter Chaja werd geboren. In de jaren ’50 keerde zij terug naar Amsterdam, waar zij in 1999 overleed. Over haar oorlogsbelevenissen en het verlies van haar eerste grote liefde heeft zij nooit veel losgelaten.

Tijdens de lockdown in het eerste coronajaar 2020 besloot Ilse’s dochter Chaja eindelijk de brieven te gaan lezen. Zo ontdekte ze het geheim van haar moeder. In het gezin waarin ze opgroeide kreeg altijd het lijden van haar vader, die vele kampen had overleefd waaronder Auschwitz, alle aandacht. Over het oorlogstrauma van haar moeder werd nooit gesproken. Door het lezen van de brieven van Ernst aan Ilse is ze in staat Ilse te zien door Ernsts ogen. Nu pas begreep ze haar moeder, en ze begreep waarom haar eigen jeugd zo moeilijk en beladen was.

In het laatste deel beschrijft Chaja het leven van Ilse, in Israël en weer terug in Nederland, en herleeft haar eigen jeugd, als kind van de tweede generatie.