Adrianus VI (1459-1523)

Adriaan van Utrecht, toonaangevend figuur aan de Leuvense universiteit rond 1500, leraar van Karel V, regent van Spanje, paus. Weinig mensen uit de Lage Landen hebben een zo indrukwekkende carrière gemaakt als deze zoon van een Utrechtse schrijnwerker.

In deze nieuwe biografie - de eerste sinds 1980 - wordt de boeiende figuur van Adrianus VI nader voorgesteld en in zijn context geplaatst. Daarbij wordt speciale aandacht besteed aan Adrianus' Leuvense periode, die traditioneel onderbelicht blijft, hoewel Adrianus het langste en ongetwijfeld het gelukkigste deel van zijn leven in de Brabantse universiteitsstad heeft doorgebracht. Ook Adrianus' verhouding tegenover Erasmus en zijn Nederlands-Brabants- Leuvense entourage in Rome krijgen de nodige aandacht.

Het zwaartepunt in Adrianus' korte pontificaat (1522-1523) wordt gevormd door de kwestie Maarten Luther.

Als eerste paus trachtte Adrianus een antwoord te vinden op de uitdaging die de Wittenbergse theoloog aan de katholieke Kerk stelde: Adrianus begon met een hervorming van de Curie in Rome, maar zijn belangrijkste stap lag in de in de geschiedenis unieke excuses die hij voor de misstanden aanbood. Zo ontpopt Adrianus¿ leven zich als een belangrijke schakel tussen de Leuvense universiteit, de Habsburgers, het humanisme, de hervorming en het hoog-renaissancistische Rome op een scharniermoment in de Europese geschiedenis.

Over de auteur(s): Michiel Verweij is adjunct-conservator op het Handschriftenkabinet van de Koninklijke Bibliotheek van België in Brussel. Hij organiseerde in 2009-2010 de herdenkingstentoonstelling 'De paus uit de Nederlanden, Adrianus VI 1459-2009'.